سرمایه نوروزی

📝 یادداشت دکتر نعمت الله فاضلی، با عنوان سرمایه نوروزی

🔻۴ فروردین ۱۴۰۳

✅ بیایید نوروز را بهره ورانه تر و خلاقانه تر و سازنده تر ببینیم و آن را برای بهبود حال و روز خودمان، مملکت مان و محیط زیست مان نگاه کنیم.

🔻نوروز هزار هزار گنج نهفته و سربسته در خود دارد. کافیست به آن بیندیشیم و در پرتو مفاهیم و دانش های روز نوروز را بکاویم. می توان جامعه نوروزی، سازمان نوروزی، سیاست نوروزی، رسانه نوروزی، آموزش نوروزی، شهر نوروزی و شهروند نوروزی و اقتصاد نوروزی داشت.

🔻سال هاست که نوروز از این نگاه نگریسته نشده و به اجرای سنت و رسم و آیین تقلیل یافته است. در دهه های اخیر نظام حکمرانی از ظرفیت ها و ظرافت های نوروز برای توسعه عمدا و سهوا غفلت ورزیده و گاه خصمانه به آن نگریسته است.

✅ هر چند نوروز در کشاکش ها و کشمکش های ایدیولوژیک، هنوز سرمشق و سرچشمه توسعه اقتصادی و اجتماعی قرار ندارد و دیده نمی شود، اما همچنان “کلان سرمایه” ایران برای توسعه است.

🔻و هر چند نوروز در نگاه شهروندان هم فضای مصرف و مصرف گرایی افراطی و گاه تخریب طبیعت شده است، اما همچنان نوروز فضای خلاق و لحظه های مولد جامعه ماست.

🔻نوروز “کلان سرمایه” است؛ جمع و جمع کننده سرمایه های اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی، طبیعی  عاطفی و معنوی ملت های نوروزی. ملت ها هم مثل سازمان ها و افراد و خانواده ها صاحب سرمایه ها هستند و برای تداوم و توسعه شان سرمایه گذاری می کنند. نوروز جشن سرمایه ها و سرمایه گذاری ها و تبدیل سرمایه ها برای ایران و نوروزیان جهان است.

✅ از سال های ۱۹۷۰ که پی یر بوردیو نشان داد سرمایه صرفا در اقتصاد محدود نمی شود و شکل های گوناگون سرمایه در زندگی فردی و اجتماعی داریم و به ویژه اهمیت سرمایه فرهنگی و نمادین را نشان داد، امروزه گونه های پرشمار سرمایه را می شناسیم. نکته کلیدی شکل های سرمایه در هم تنیدگی آنها و قابلیت تبدیل شدن شان به یکدیگر است.

🔻نوروز کلان سرمایه ای است که همه شکل های سرمایه را درهم می تند و فرایند تبدیل سرمایه ها به یکدیگر را تسریع و تسهیل می کند.

🔻آشکارترین وجه سرمایه نوروز، اقتصاد نوروزی است. با آمدن نوروز از آغاز اسفند، بازارها رونق می گیرند و تکاپوی خریدهای نوروزی جان تازه ای به بازار می دهد. با آغاز تعطیلات نوروزی، سفرهای نوروزی شروع می شود و چرخ صنعت گردشگری سرعت می گیرد. نو شدن و نو کردن و هدیه ها، تنها دل ها، روحیه ها و زندگی ها را صفا و صمیمیت نمی بخشد، بلکه حیات مادی و اقتصادی را نو و تازه می کند.

🔻نوروز فراگیرترین و عمیق ترین سرمایه اجتماعی نوروزیان هم هست. با نوروز حس همبستگی و اعتماد اجتماعی در ایران و نوروزیان در هر جای جهان جان تازه می گیرد. نوروز همه را بهم پیوند می زند و گرد هم جمع می کند و حداقل برای مدتی شکاف ها و پارگی ها را می پوشاند. نوروز همکاری ها و هم یاری ها در سطوح خرد و کلان را می افزاید و می پوشاند. این سرمایه و اعتماد اجتماعی در روابط تجاری و اقتصادی هم اثر می گذارد و زمینه را برای دیدارها و پیوندهای مادی بهبود می بخشد.

🔻نوروز سرمایه عاطفی هم هست. در نوروز موج های عواطف مثبت سراسر اقلیم نوروزیان در منطقه فرهنگی نوروز را فرا می گیرد و شادی، امید، تازگی، نو شدن، خبرهای خوب، محبت و دوست داشتن و آشتی و همدلی فضای جمعی را شاداب و سرزنده می کند.

🔻روابط بین فردی، روابط بین سازمانی و درون سازمانی و فضای جمعی ملت ها و بین ملت های نوروزی جامه عواطف مثبت به تن می کند. این سرمایه عاطفی زمینه را برای نوآوری و خلق راهبردهای جدید مهیا می سازد. نوروز تعارضات را می کاهد و عواطف مثبت را می افزاید. این به کاهش هزینه های اقتصادی و اجتماعی و سیاسی و افزایش بهره وری و سرمایه ها کمک می کند.

🔻نوروز سرمایه فرهنگی زایاست. نوروز ذوق ها و ذائقه ها تحریک می کند و انگیزه ها و علایق شاعرانه، هنری و خلاقانه در همه زمینه ها را تقویت نموده و توسعه می بخشد.

🔻نوروز سرمایه سیاسی هم هست. نوروز فصل مشترک حداقل دوازده کشور منطقه فرهنگی ایران بزرگ است. نوروز همه فرهنگ های ایرانی، کردستان و سیستان و بلوچستان، خوزستان، مازندران، گیلان، آذربایجان و … را گردهم آورده است. نوروز سرمایه سیاسی فرادینی ماست و بدون مرزگذاری و تبعیض مذهبی میان دین ها و گرایش دینی و غیردینی، وحدت و یکپارچگی آفریده و می آفریند.

🔻نوروز سرمایه مولد است و نه کالای مصرفی. نوروز آفریننده ی گفت و شنودها، تعاملات، نو شدن ها، نوآوری ها، ذوب کننده یخ ها و انجمادهای اجتماعی و سیاسی است.

🌸 نوروز را آگاهانه و عالمانه بنگیریم؛ کلان سرمایه ماست که گنج هایش هنوز ناگشوده مانده و در انتظار اندیشه ورزانی است که دغدغه ایران دارند تا این گنج ها را بگشایند و برای بهروزی و بهزیستی ملت ها و ایرانیان و نوروزیان از این گنج بی انتها بهره ببرند.