مولف کشی

📝 یادداشت دکتر نعمت الله فاضلی، با عنوان مولف کشی

🔻۲۱ اردیبهشت ۱۴۰۲

✅ در اردیبهشت ۱۴۰۲ نشست ارزشمندی در دانشگاه علامه طباطبایی با عنوان “‌ مساله مدرسه در ایران معاصر” تشکیل شد. فایل صوتی این نشست را گوش دادم و در فضای مجازی در دسترس است. یکی از بهترین نشست های ارزشمند درباره مساله مدرسه بود.

✅ اما نکته ای در این نشست وجود داشت که آن را ” مولف کشی” می نامم. مفهوم ” مساله مدرسه” عنوان کتاب نگارنده است و شارح این مفهوم هم من هستم. سخنان برخی شرکت کنندگان هم گواهی میداد که همین معنای مد نظرم از مساله مدرسه موضوع بحث است.

✅ ضمن قدردانی از برگزاری این نشست، اما چرا شرکت کنندگان نامی از من و کتابم نبردند؟

🔻قصدم گلایه کردن و داد خود ستاندن نیست، که به قول قدما کم از گدایی نیست!

🔻قصدم توجه به نقص و چالشی بزرگتر است. در فرهنگ دانشگاهی ما به سختی و به ندرت حق و مالکیت معنوی مولفان از حیث مفهوم سازی آنها مراعات می شود.

✅ برایم خشنودکننده است که در سال های اخیر مساله و مساله شناسی و مساله مندی در گفتمان دانشگاهی و حتی گفتمان عمومی کمی رایج شده و می شود. به قول مهدی خلجی(در کانال تلگرامی شان) درباره ” مساله شناسی” نوشته اند  “‌اخیرا این اصطلاح جدید را زیاد می بینیم”.

🔻برای مولف، همین کفایت می کند سهمی، هر چند بسیار ناچیز، در گفتگوها و گفتمان های جامعه پیدا کند. در این ساله ها کوشیده ام ” مساله شهر” ، ” مساله دانشگاه”، ” مساله مدرسه” و برخی مساله های دیگر را از منظر مساله شناسی تحلیل کنم.

✅ این که همکارانم بعضا پرهیز می کنند حق مولف در ابداع و شرح و بسط مفاهیم را ادا کنند تنها جفا در حق مولف و شارح آن مفهوم نیست، بل جفا در حق همه است؛ چه، با این کار منزلت و پاداش اجتماعی محققان را تضییع و دریغ می کنند و با این کار مانع گسترش فرهنگ اندیشه ورزی می شوند. مولفان در جامعه ی ما پاداش مادی و اداری و حکومتی که دریافت نمی کنند؛ و تنها دلخوشی آنها همین به رسمیت شناسی شان در اجتماع علمی و دانشگاهی است. این هم دریغ شود، مولف کشی می شود.

🔻تردیدی ندارم که در نهایت هر کس که سهمی در اندیشه ورزی پیدا کند، از چشم تاریخ پنهان نمی ماند، اما نه تنها شرط انصاف و اخلاق است که بکوشیم حق مالکیت معنوی و مفهومی یکدیگر را پاس بداریم، بل راه کمک به توسعه علمی و فرهنگی جامعه به رسمیت شناختن علمی یکدیگر است. سکوت کردن و نادیدن سهم محققان و مولفان، انگیزه افراد را می کاهد، مانع رونق گفتگوی علمی و دانشگاهی می شود و در نهایت به پویایی های جامعه لطمه می خورد.