چرا این جنبش کتاب ندارد؟

📝 یادداشت دکتر نعمت الله فاضلی، با عنوان چرا این جنبش کتاب ندارد؟

🔻۷ آبان ۱۴۰۱

✅ معمولا وقتی جامعه درگیر بحران های بزرگ اجتماعی و سیاسی مثل جنبش اعتراضی اخیر می شود میل به خواندن و کتاب و اندیشیدن هم زیاد می شود. در بحران ها جامعه پرسشگر است و ذهن ها درگیر و نیازمند تحلیل. اندیشمندان در این موقعیت ها مرجعیت دارند. اما در جنبش اخیر کتاب نه تنها رونق نگرفت بلکه از رونق گذشته اش هم کاسته شد. چرا؟

🔻 یکی از دلایل آن بصری بودن این جنبش است. ماهواره ها و تلویزیون ها و شبکه های اجتماعی هر لحظه انبوهی از ایماژ ها و تصاویر را تولید و عرضه می کنند. کلمات مقهور ایماژها شده اند.

🔻 دلیل دیگر سیطره هنر و ادبیات و زیبایی شناسی بر فلسفه و علوم اجتماعی در فضای این اعتراضات است. هر روز چندین سرود و کلیپ منتشر می شود و صور نمادین زیبایی شناختی به صورت انبوه راوی رخدادها شده اند. هنرمندان و آواز خوانان و سیلبریتی های هنری، رهبری فکری اعتراضات را بیش از اندیشه ورزان برعهده دارند.

🔻دلیل سوم سیطره متن های مینیمال و بسیار کوتاه است. توییتر و اینستاگرام و تلگرام رسانه های تعاملی این جنبش اند و مطبوعات، مجلات و کتاب ها نقش کم رنگی دارند. در این جنبش نام چهره های دانشگاهی کم تر دیده می شود و متن های شان کم تر توجه را جلب کرده است.

✅ البته هنوز برای تحلیل فضای فکری این جنبش زود است. اما اگر جهان بینی و آبشخور اندیشه ورزانه این جنبش را مدرنیته بدانیم، زبان و مفاهیم علوم انسانی و اجتماعی پیکره اصلی فکری این جنبش است. البته در متن های کوتاه تلگرامی و شبکه های اجتماعی، کاربست و ترویج مفاهیم این علوم وجود دارد. اما هنوز مراجع فکری مشخص برای این جنبش شکل نگرفته و تثبیت نشده است.