🔶چرا قهرمانان فرهنگ مردم ایران گمنامند؟🔶

📝 یادداشت دکتر نعمت الله فاضلی با عنوان چرا قهرمانان فرهنگ مردم ایران گمنامند؟

✅ ۱ اسفند ۹۹

🔵 امروز جمعه یکم اسفند ۱۳۹۹ «روز جهانی مردم شناسی» بود و پژوهشکده مردم شناسی ایران همایش بین المللی به این مناسبت برگزار کرد. از برگزارکنندگان این همایش سپاسگزاری می کنم.

✅ در این همایش بخشی هم یادبود استاد هوشنگ پورکریم بود. پورکریم از پیشگامان پژوهش های مردم شناسی و مردم نگاری در ایران بود. او به ویژه نقش مهمی در شناخت ترکمن های ایران داشت. در مدخل ویکی پدیا استاد پورکریم اطلاعات دقیق و ارزشمندی درباره او هست. از اینرو نمی خواهم او را معرفی کنم.

🔻نکته ای درخور تأمل در همایش امروز این بود که هر کس به ایران و فرهنگ آن خدمتی کند، این خدمت از چشم ملت ما دور نمی ماند و عاقبت روزی تاریخ ارزش و قدر او را پاس می دارد. البته اگر این قدرشناسی ها و اعتباربخشی ها در زمان حیات خادمان مردم انجام شود بسیار ارزشمندتر است، زیرا زمینه گسترش خدمات آنها را بهتر می سازد.

✅ تاریخ مردم شناسی ایران در هشتاد سال گذشته قابل نقد و تحلیل است، اما در عین حال مردم شناسان ایرانی نقش مهمی در شناخت و شکل دادن فرهنگ معاصر ایران داشته اند و باید این نقش دیده شود. ما نیازمند توجه جدی به نقش و عملکرد سازنده همه محققان به ویژه مردم شناسان مان داریم. مسئله این نیست که بخواهیم از کسی ستایش کنیم، مسئله توجه کردن و اعتبار بخشیدن به کنشگری و کنشگران فرهنگی است.

🔻سیطره سیاست از یک سو و سیطره سلبریتی های ورزشی و سینمایی و … از سوی دیگر مانع از این شده است که قهرمانان فرهنگی که برای این سرزمین و فرهنگ آن سخت و جانانه کوشیدند و می کوشند، دیده و شنیده شوند. بسیارند کنشگران بزرگ فرهنگی ایران معاصر که حتی نام آن ها در گوش دانشجویان و نسل امروزی ما کاملا غریبه و ناآشناست.

✅ بعید می دانم نام استادان جواد صفی نژاد، صادق همایونی، ابوالقاسم انجوی شیرازی، هوشنگ پورکریم، علی بلوکباشی، مرتضی فرهادی، باجلان فرخی، صادق کیا، اسکندر امان الهی بهاروند، و بسیاری دیگر از مردم شناسان و فولکلوریست های بزرگ ایرانی برای نسل امروز ما آشنا باشد. این گمنامی شایسته و بایسته مردم ایران و فرهنگ آن نیست. این قهرمانان، راویان صادق فرهنگ مردم ایران نقش مهمی در ساخته شدن فرهنگ و جامعه معاصر ایران داشته و دارند. آن ها مادرانه از ارزش های انسانی و اخلاقی این سرزمین مراقبت کرده و می کنند. این مراقبت ها برای انسانی تر کردن جامعه ما نیازی مبرم و ضرورت اجتناب ناپذیری است.

🔻شاید از این شگفت انگیزتر نباشد که ما هیچ خیابانی و هیچ نمادی و نشانی به یادبود و احترام محققان فرهنگ مردم ایران نداریم؛ همین ایرانی که سرزمین قصه هاست، خاستگاه و زادگاه بسیاری از ارزشمندترین آئین های انسانی و اخلاقی است. نمی دانم به راستی چرا ما چنین سرِستیز با فرهنگ مردم داریم؟ می دانید تلخی این قصه کجاست؟

🔵 سرنخ هرگونه توسعه در این سرزمین در این است که باید از درون گفت و گوی خلاق و فعال با میراث فرهنگی، تاریخ و سنت های خود راه های امروزی شدن خود را بسازیم و فرهنگ مردم و محققان آن نقش مهمی در این گفت و گو دارند. شگفتا که برای توسعه مشتاقیم اما از فرهنگ مردم بیزاری می جوییم. نمی دانیم یا نمی خواهیم بدانیم که بدون توجه جدی و واقعی به فرهنگ مردم (در معنای دقیق و جامع آن) راهی به سوی بهروزی نخواهیم گشود.