🔶 تجارب مواجهه با زلزله را مستند کنیم🔶

📝یادداشت دکتر نعمت الله فاضلی با عنوان

🔶 تجارب مواجهه با زلزله را مستند کنیم🔶

✅ ۲۶ آبان ۹۶

🔵سیاست حافظه و ساختن حافظه جمعی درباره زلزله که در یادداشت “زلزله را به خاطر بسپاریم” پیشنهاد دادم، ابعاد مختلفی دارد. در آن یادداشت پیشنهاد دادم که باید گالری ها، موزه ها، نمایشگاه ها، فضاهای شهری و حافظه رسانه ای را برای جلوگیری از فراموشی تهدید زلزله به خدمت بگیریم.

✅ یکی دیگر از ابعاد سیاست حافظه، تلاش برای مستندسازی تجربه های مدیریت بحران است، یعنی مستند ساختن نحوه مواجهه ما با زلزله.

✅ امروزه مستند سازی تجارب مدیریتی در زمینه های مختلف یک دانش رشد یافته شده است. در ایران آقای دکتر کیومرث اشتریان در زمینه مستند سازی تجارب مدیریتی، کتابی را در شهرداری تهران منتشر کرده است. این کتاب به نحو دقیقی راهبردهای مستند نگاری را در چندین پروژه مدیریت شهری توضیح داده است.

✅ ما به همان اندازه که نیاز داریم برای کمک به زلزله زدگان کمک های اجتماعی جمع آوری کنیم، باید برای شناسایی و تجزیه و تحلیل و مستند سازی این کمک ها نیز برنامه ریزی کنیم، تا بار دیگر که مصیبت و فاجعه ای رخ داد امکان برنامه ریزی دقیق تر را داشته باشیم. متاسفانه از این نظر ما بسیار فقیر هستیم.

✅ متاسفانه ما ساز و کارهای مستند سازی را نداریم. در اتفاقات اخیر البته عکسها و فیلمهایی توسط مردم و به صورت خودجوش تهیه شد، اما اینها اغلب پراکنده و گاهی هم غیر قابل اعتماد هستند و راهبردهای درستی برای مستند سازی تجارب ما نیستند.

✅ مسئله مهمتر این است که ما حتی هنوز به مسئله مستند سازی نیندیشیده ایم. گاهی فقط در شوراها و اتاق های کار و جلسات اداری، به صورت غیر سیستماتیک، مدیران و کارشناسان، تجارب خود را بیان می کنند، بدون اینکه راهبرد روشن و مشخصی برای ثبت تجربه ها، تحلیل آنها و استفاده مناسب از این تجارب به عنوان نوعی دانش فنی و ضروری وجود داشته باشد.

✅ اینکه امروزه مردم از سرمایه های خودشان برای کمک به زلزله زدگان ایثار می کنند، نوعی فعالیت مدیریتی برای سامان بخشی زندگی اجتماعی محسوب می شود. اما من هنوز یک مطالعه علمی و قابل اعتماد در این زمینه ندیده ام که به ما در مورد کمک های مردمی در ایران، سازو کارهای هدایت و محل تاثیر گذاری آن، میزان بهره وری آنها و مهمتر ار همه چرایی قطع این کمک ها بعد از گذشت چند روز از حادثه دانشی بدهد و توضیح بدهد که چرا این کمک ها به کمک های سازمانی و فرایندی و پایدار تبدیل نمی شود.

✅ من فکر می کنم ما به نوعی جنبش همگانی مستند سازی نیاز داریم. جامعه به سرعت در حال سرمایه گذاری در زمینه های مختلف هست، اما به همان سرعت که سرمایه گذاری می کند مستند سازی نمی کند. در نتیجه بسیاری از کارهای ما تکرار کارهایی است که در گذشته انجام شده است و مقدار زیادی از بهره وری اقدامات ما کاهش یافته است. باید برای این بحران یا مسئله چاره ای اندیشید.

🔵 پیشنهاد من این است که در همین فضاهای عمومی مجازی این دعوت همگانی انجام شود که مدیران و کارشناسان سازمان های دولتی یا مردمی به مسئله “مستند سازی تجربه ها” اقدام کنند. ما باید بحث مستند سازی را نه به عنوان یک ایده فنی بلکه به مثابه نوعی فرهنگ سازماندهی اجتماعی در نظام اداری و سازمان های جامعه مطرح کنیم.

✅ امید است که این امکان فراهم شود که حداقل در فضای شبکه های اجتماعی این ایده ها خوانده شود تا چاره ای برای مستند کردن تجربه هایمان که همین حالا در دست شکل گیری است، بیندیشیم.