عامه آگاه

📝 یادداشت دکتر نعمت الله فاضلی، با عنوان عامه آگاه

🔻۱۷ آبان ۱۴۰۲

✅ امروز چهارشنبه ۱۷ آبان (۱۴۰۲) به ساری می روم. در راه هستم. راننده ام مردی ۵۵ ساله است. ۱۳ سالگی, پدرش او را برای بازداشتن از رفتن به جبهه های جنگ وادار به ازدواج می کند. تا کلاس دوم راهنمایی درس خوانده و بعد کار کرده است.

🔻بعد از سربازی گواهینامه می گیرد و راننده می شود. مدتی مربی رانندگی بوده و بعد هم راننده اتوبوس می شود. چند سالی است سواری دارد و بین شمال تهران کار می کند.

✅می بینید که او یکی از عامه مردم به معنای دقیق کلمه است. سال هاست با جمعیت زیادی از عامه مردم روبرو بوده و مراوده داشته ام و نکته ای توجهم را جلب کرده است. این که عامه مردم آگاه اند و معمولا این عامه آگاه را نمی شناسیم.

🔻حمید آقا راننده اهل مطالعه است. کتاب های تاریخ معاصر و زندگی شاهان مانند نادرشاه و آقا محمدخان قاجار و رضا شاه را بسیار خوانده است. اطلاعاتش از تاریخ ستودنی است. رضاشاه را می ستاید و داستان هایی شنیدنی از او برایم می گوید.

🔻می گوید اگر تاریخ نخوانیم و ندانیم محکوم به تکرار آنیم. می گوید وقتم کم است اما از فرصت های اندکم استفاده می کنم و می خوانم. می گوید دوستی داشتم که اهل مطالعه بود و مرا به خواندن علاقه‌مند کرد و الان مدتی است با دوستم رابطه ندارم و کسی نیست کتاب برایم بیاورد.

🔻حمیدآقا حافظه اش سرشار از شعر است. بسیاری از غزلیات حافظ و مولانا و اشعار فروغ فرخزاد و فریدون مشیری و دیگران را از بر است. با شوق شعر می خواند. می گوید رانندگی در مسیرهای تکراری خسته کننده است. شعرها را به خاطر می سپارم تا ذهنم تازه و با طراوت بماند.

🔻برای من که حافظه شعری ام سخت ضعیف است، حافظه حمیدآقا رشک برانگیز است.

🔻می گوید چند سالی است علاقه‌مند به روان شناسی شده است و کتب این حوزه را می خواند. دانش روان شناختی اش بی‌مبالغه تحسین آمیز است. به ویژه که شعرها را با تحلیل های روان شناختی می آمیزد و درس های حکمت آمیزی برای زندگی می گیرد.

✅حمیدآقا پرسید شما مردم شناس هستید این علم به چه کار می آید؟ گفتم شما چه برداشتی از آن دارید؟ گفت در برخی مناطق خوزستان اگر کسی با آتش قلیان کسی سیگارش را روشن کند گویی به ناموس صاحب قلیان تجاوز کرده است و باعث جنگ و دعوا می شود. مردم شناسی علم آگاهی از این ظرافت ها و حساسیت های مردم است. سیاستمداران باید اینها را بدانند.

🔻گفتم حمیدآقا دقیق ترین تعریف از کاربرد مردم شناسی را کردید. گفت من فقط تجربه ام را گفتم.

🔻حمیدآقا برایم از سیاست هم می گوید. عمیقا نگران تخریب محیط زیست مازندران است. می گوید آیندگان شاید بتوانند ویرانی های اقتصادی و عقب ماندگی های اجتماعی و استبداد را جبران کنند، اما از بین رفتن میلیون ها هکتار جنگل دیگر جبران شدنی نیست.

🔻حمیدآقا اهل روستایی نزدیک بابل است. از تاریخ مازندران برایم می گوید. گویی وجب به وجب مازندران را زیسته و می شناسد.

🔻حمیدآقا از شبکه های اجتماعی هم زیاد استفاده می کند. اما به قول خودش بیشتر پادکست گوش می دهد و بحث های ادبی و تاریخی و روان شناختی را از پادکست ها می آموزد.

✅نمی شود حرف هایش را نوشت. کاش می شد. اما به این می اندیشم عامه مردم  آگاه شده اند، آگاه تر از آنچه سیاستمداران ما روی جهل آن ها حساب باز کرده اند، و حتی آگاه تر از برخی تحلیلگرهای اجتماعی.